Webinarium 3
Zachęty dla gmin w programach „Czyste Powietrze” i „Stop Smog” – pytania i odpowiedzi.
Kliknij w interesujący Cię temat
Zachęty dla gmin w programie „Czyste Powietrze” – pytania i odpowiedzi.
To zależy od tego, czy dany wfośigw uzgodnił z gminą tę drogę korespondencji. Wniosek wraz z załącznikami z gminy musi być zawsze podpisany – albo w papierze, albo podpisem elektronicznym.
Jeżeli wniosek nie jest podpisany, to wymaga korekty i uzupełnienia podpisu.
Spotkania powinny być organizowane stacjonarne albo online, obie formy są dopuszczalne. Rekomendujemy jednak spotkania w trybie stacjonarnym (ze względu na pandemię można zorganizować większą liczbę spotkań, ale każdorazowo dla mniejszej liczby osób), a spotkania online tylko w sytuacji braku możliwości zorganizowania spotkania stacjonarnego.
Środki przekazywanie gminie w ramach realizacji porozumienia dotyczącego programu „Czyste Powietrze” mają charakter bezzwrotny. Zwrot środków przekazanych gminie może nastąpić tylko w przypadkach opisanych w porozumieniu wiążących się np. ze stwierdzeniem nieprawidłowego ich wykorzystania.
Tak należy to traktować, że porozumienie jest zawierane do końca roku 2029. Środki finansowe przeznaczone na punkt konsultacyjno-informacyjny, zgodnie z treścią porozumienia, przewidziane są na rok funkcjonowania tego punktu. Planowana jest w tym zakresie dalsza współpraca z gminami jednak nie został jeszcze ustalony sposób finansowania w tym zakresie.
Materiały są zamieszczone na stronie czystepowietrze.gov.pl, gminy mogą je sobie stamtąd pobierać i drukować (zakładka „do pobrania”). https://czystepowietrze.gov.pl/do-pobrania/
Punkt może być otwarty również w soboty, z tym że zgodnie z cytowanym powyżej zapisem godziny otwarcia punktu w soboty muszą wyjść ponad min. 10 godzin w dni robocze.
Tak, jest to możliwe, ale pod warunkiem wpisania w zakres obowiązków tych osób przeprowadzania takich wizyt. Zwracamy uwagę, żeby nie „demonizować” określenia „ocena obecnego źródła”, bo nie oczekujemy, że to będzie badanie czy porada na poziomie audytu energetycznego. Bardziej chodzi o to, że jeśli w trakcie wizyty okaże się, że w budynku jest piec na węgiel, w dodatku stary, to można poinformować właściciela, że jest program „Czyste Powietrze”, w ramach którego można wymienić taki piec na nowocześniejszy i przy okazji wykonać termomodernizację, która przyczyni się do oszczędności ciepła, a co za tym idzie – do zmniejszenia rachunków, np. za gaz czy inny rodzaj paliwa.
Nie ma minimalnej liczby przeprowadzonych wizyt wymaganych od gminy, w porozumieniu jest użyte sformułowanie „wizyty”, a więc liczba mnoga, przeprowadzenie dwóch wizyt można uznać za spełniony wymóg, jednak te wizyty należy postrzegać jako ważne narzędzie do przekazywania informacji o programie „Czyste Powietrze”, szczególnie osobom niemobilnym, które nie mogą same wybrać się po uzyskanie informacji. Ocena stanu budynku może się sprowadzać do oceny wizualnej i informacji przekazanej zainteresowanemu właścicielowi, co potencjalnie może zrobić i na co może dostać dofinansowanie w zakresie ocieplenia. Nie chodzi tu o ekspertyzy, tylko o poradę tego typu, że jak wnioskodawca wymieni okna, to będzie miał mniejsze straty ciepła, że może np. ocieplić strop itp. Takie porady, połączone z nawet bardzo ogólnymi oględzinami budynku, będą dużo bardziej trafne niż zza biurka w punkcie konsultacyjnym.
W standardowym rozliczeniu potwierdzeniem jest oświadczenie gminy, jednak wfośigw mają obowiązek wykonania kontroli w określonym procencie gmin i wtedy mogą poprosić o dodatkowe potwierdzenie, udokumentowanie przeprowadzenia takiej akcji. Gmina na potrzeby takiej kontroli powinna przechowywać dokumentację, która potwierdzi realizację tego zadania. Nie ma wskazanych konkretnych dokumentów, które należy sporządzić i gromadzić, ale może to być np. lista adresów z potwierdzeniem wysłania lub inne dokumenty mogące stanowić potwierdzenie.
W realizacji tego zadania jest uwzględniona indywidualna inicjatywa i zaangażowanie gminy, chodzi o mobilizację również tych mieszkańców, którzy sami niekoniecznie słyszeli o możliwości dofinansowania, nie interesują się tym, a ich budynek ewidentnie kwalifikuje się do programu. Czyli w tym przypadku sama gmina decyduje, w jaki sposób do tego podejdzie, a następnie powinna opisać realizację tego zadania w sprawozdaniu kwartalnym.
Nie ma określonej definicji, ale chodzi o to, żeby materiały adresować do budynków jednorodzinnych, bo wysyłanie do wielorodzinnych czy publicznych mija się z celem. W przypadku jednorodzinnych nie ma potrzeby dokonywać jakichś karkołomnych wysiłków, aby zawęzić tę grupę, bo nawet jeśli informacja trafi do kogoś, kto już ma efektywny kocioł, to zawsze może się okazać, że może sobie wymienić drzwi albo okna albo ocieplić ściany dzięki wsparciu z programu „Czyste Powietrze”. Dobrym sposobem do dystrybucji takich materiałów jest np. gazetka gminna, która jest rozprowadzana wśród mieszkańców.
Tak, dla potwierdzenia realizacji tego zadania w gminie powinien powstać np. protokół, w którym będą przedstawione dane dotyczące liczby rozdysponowanych materiałów, w jakim terminie to nastąpiło, pod jakie adresy zostało rozdystrybuowane itp.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.
Nie ma wymogu, aby gmina miała wyodrębniony rachunek dla zaliczki, gdyby tak było to byłoby to wprost napisane w porozumieniu.
Ulotki, które są na stronie czystepowietrze.gov.pl są zaakceptowane przez NFOŚiGW. Nie ma zgody na ich modyfikację w sensie merytorycznym, jeżeli gmina chce dodać informacje od siebie, to może np. po prostu zrobić dodatkową (własną) stronę.
Do kosztów kwalifikowanych zalicza się zakup urządzenia wielofunkcyjnego (z drukarką), ksero, telefonu, materiałów eksploatacyjnych. Zapis nie mówi, że zakupiony sprzęt musi być nowy, takiego zapisu nie ma również w porozumieniu.
Tak, gminy mogą wydatkować środki na opracowanie własnych ulotek, z tym, że te ulotki powinny się ograniczać do podawania informacji dotyczących działalności punktu konsultacyjno-informacyjnego „Czystego Powietrza”. Nie powinny zawierać treści merytorycznych odnoszących się do samego programu i zasad jego działania, ponieważ te elementy są zawarte w ulotkach przygotowanych przez NFOŚiGW i tylko w przypadku tych ulotek gwarantujemy poprawność zawartych tam informacji.
W katalogu kosztów jest zapis: „zakup i serwis czujników wykorzystywanych w celach edukacyjnych” i rozumiemy, że abonament jest właśnie na serwis, czyli jest to koszt kwalifikowany. Ale zarówno zakup, jak i serwis kwalifikują się – zgodnie z porozumieniem – od 1.04.2021 i to łącznie, co oznacza, że nie kwalifikujemy samego serwisu bez zakupu czujnika.
Jak w każdym przypadku wydatkowania pieniędzy publicznych – muszą być one wydatkowane racjonalnie i zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Obowiązek dokonania takiego wyboru leży po stronie gminy. Gmina musi zbudować odpowiednią specyfikację do zamówienia i wskazać odpowiednie warunki dla firm, oraz wybierać najkorzystniejszą ofertę, która spełnia wskazane w zamówieniu warunki. Porozumienie nie zawiera ograniczeń dotyczących wyboru firmy przez gminę.
Zgodnie z treścią porozumienia, po roku kończy się finansowanie punktu, ale porozumienie zawarte jest do 2029 r. Planowane jest dalsze wsparcie finansowanie działania punktów konsultacyjno-informacyjnych, jednak jego zasady będą podane w terminie późniejszym.
Zachęty dla gmin w programie „Stop Smog” – pytania i odpowiedzi.
Kto może złożyć wniosek o współfinansowanie?
Celem programu „Stop Smog” jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń i poprawa jakości powietrza oraz poprawa efektywności energetycznej budynków poprzez realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych na rzecz najmniej zamożnych gospodarstw domowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, w tym w szczególności tych, których członkami są osoby mające prawo do korzystania ze świadczeń pieniężnych na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Przedsięwzięcia niskoemisyjne są współfinansowane ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów na podstawie porozumienia zawieranego w imieniu i na rzecz ministra właściwego do spraw klimatu przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z gminą, jeżeli na jej obszarze obowiązuje uchwała, o której mowa w art.96 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska.
Wnioskodawcą w programie „Stop Smog” może być gmina, związek międzygminny, powiat lub związek metropolitalny przy czym warunki ramowe muszą być spełnione indywidualnie przez każdą gminę, na obszarze której będą realizowane przedsięwzięcia niskoemisyjne.
Przed zawarciem porozumienia, gminy uczestniczące w związku międzygminnym, związku metropolitalnym lub położone na terytorium powiatu, zawierają z tymi związkami lub z tym powiatem umowę regulującą prawa i obowiązki poszczególnych stron, wynikające z realizacji i zapewnienia utrzymania efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych.
Stroną porozumienia z NFOŚiGW w programie „Stop Smog” nie może być osoba fizyczna.
W przypadku gdy gmina, na której terenie znajduje się nieruchomość, nie przystąpiła do programu, właściciel tej nieruchomości nie może być beneficjentem „Stop Smog”.
Przedsięwzięcia niskoemisyjne, realizowane w ramach programu „Stop Smog”, są współfinansowane ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów na podstawie porozumienia zawieranego w imieniu i na rzecz ministra właściwego do spraw klimatu przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z gminą, jeżeli na jej obszarze obowiązuje uchwała, o której mowa w art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (uchwała antysmogowa przyjmowana przez Sejmik Województwa) oraz gmina zobowiąże się do:
1) realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w nie mniej niż 1% łącznej liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy lub nie mniej niż 20 takich budynków oraz nie więcej niż 12% łącznej liczby takich budynków, z wyłączeniem miast, których liczba mieszkańców przekracza 100 000;
2) wymiany lub likwidacji urządzeń lub systemów grzewczych lub systemów podgrzewających wodę użytkową, w nie mniej niż 80% budynków mieszkalnych jednorodzinnych objętych porozumieniem;
3) zmniejszenia zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej, liczonego łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych, na poziomie nie mniejszym niż 30% energii finalnej w rozumieniu art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2020r. poz. 264, 284 i 2127);
4) zabezpieczenia w swoim budżecie środków finansowych pochodzących z dochodów własnych lub ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz.869, z późn. zm.), których suma stanowi 30% kosztów realizacji porozumienia, a w przypadku miast, których liczba mieszkańców przekracza 100 000 – więcej niż 30% kosztów realizacji porozumienia.
Wniosek o współfinansowanie
Na etapie składania wniosku gminy podają szacunkową informację na podstawie analizy sytuacji w gminie. Nabór wniosków ma być prowadzony po podpisaniu porozumienia z NFOŚiGW i dopiero wtedy – na podstawie własnego regulaminu realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych – gmina przeprowadza nabór wniosków wybierając konkretnych mieszkańców gminy, spełniających warunki ustawowe i podpisuje z nimi umowy.
Już na etapie składania wniosku gmina zobowiązana jest do wskazania liczby budynków mieszalnych jednorodzinnych na obszarze gminy, w których istnieją urządzenia lub systemy grzewcze niespełniające standardów niskoemisyjnych, czyli jakaś forma inwentaryzacji jest potrzebna.
Koszt opracowania wniosku, w tym przeprowadzenia inwentaryzacji budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz szacowania zakresu, ilości i kosztów przedsięwzięć niskoemisyjnych może być kosztem porozumienia, o ile zostały poniesione w okresie do 9 miesięcy przed datą zawarcia porozumienia.
W przypadku, gdy gmina realizuje przedsięwzięcia niskoemisyjne w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy zgodnie z art. 11d ust.2b Ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz centralnej ewidencji emisyjności budynków, nie stosuje się m.in. przepisów art. 11d ust.1-2 i 3-12 tej ustawy dotyczących progów dochodowych i innych warunków wymaganych do spełnienia przez osobę fizyczną. Zatem każdy budynek mieszkalny jednorodzinny, znajdujący się w zasobie gminy, może być przedmiotem realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego w ramach programu „Stop Smog”.
Przedsięwzięcia niskoemisyjne są współfinansowane ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów na podstawie porozumienia zawieranego w imieniu i na rzecz ministra właściwego do spraw klimatu przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z gminą, jeżeli na jej obszarze obowiązuje uchwała, o której mowa w art. 96 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, oraz gmina zobowiąże się m.in. do realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w nie mniej niż 1% łącznej liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy lub nie mniej niż 20 takich budynków oraz nie więcej niż 12% łącznej liczby takich budynków, z wyłączeniem miast, których liczba mieszkańców przekracza 100 000.
Z przepisu tego wynika, że minimum kwalifikujące do przystąpienia do programu to 20 budynków.
Jeśli gmina ma już podpisane porozumienie w ramach programu, jednorazowo może złożyć wniosek o zawarcie kolejnego porozumienia na mniejszą liczbę przedsięwzięć niskoemisyjnych niż 20.
Jeśli gmina nie posiada wymaganych informacji, powinna przeprowadzić stosowną inwentaryzację. Koszty związane z opracowaniem wniosku – w tym przeprowadzenie inwentaryzacji budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz szacowanie zakresu, ilości i kosztów przedsięwzięć niskoemisyjnych – o ile zostały poniesione w okresie do 9 miesięcy przed datą zawarcia porozumienia, są kosztem kwalifikowanym w programie.
Informacja dotycząca szacowanej liczby budynków jednorodzinnych na obszarze gminy, w których istniejące urządzenia lub systemy grzewcze nie spełniają standardów niskoemisyjnych, podawane są na etapie składania wniosku. Nie ma ustalonego katalogu czy wzoru dokumentów, do których okazania zobowiązana będzie gmina. Gmina przedstawia dane, które posiada lub które zgromadziła na potrzeby wniosku.
Przedsięwzięcia niskoemisyjne są współfinansowane ze środków Funduszu
Termomodernizacji i Remontów na podstawie porozumienia zawieranego w imieniu i na rzecz ministra właściwego do spraw klimatu przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z gminą, jeżeli na jej obszarze obowiązuje uchwała, o której mowa w art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, oraz gmina zobowiąże się do:
1) realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w nie mniej niż 1% łącznej liczby budynków mieszkalnych jednorodzinnych na obszarze gminy lub nie mniej niż 20 takich budynków oraz nie więcej niż 12% łącznej liczby takich budynków, z wyłączeniem miast, których liczba mieszkańców przekracza 100 000;
2) wymiany lub likwidacji urządzeń lub systemów grzewczych lub systemów podgrzewających wodę użytkową, w nie mniej niż 80% budynków mieszkalnych jednorodzinnych objętych porozumieniem;
3) zmniejszenia zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej, liczonego łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych, na poziomie nie mniejszym niż 30% energii finalnej w rozumieniu art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 264, 284 i 2127);
4) zabezpieczenia w swoim budżecie środków finansowych pochodzących z dochodów własnych lub ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 869, z późn. zm.), których suma stanowi 30% kosztów realizacji porozumienia, a w przypadku miast, których liczba mieszkańców przekracza 100 000 – więcej niż 30% kosztów realizacji porozumienia.
Przedsięwzięcia niskoemisyjne realizowane w ramach programu „Stop Smog” mogą być realizowane jedynie w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych. W budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, maksymalnie dwulokalowych gmina jako właściciel może być zarówno wnioskodawcą, jak i beneficjentem. Program nie dotyczy budynków wielolokalowych (od trzech wzwyż).
Od 1 stycznia 2021 r., czyli od daty wejścia w życie nowelizacji Ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, Program Gospodarki Niskoemisyjnej nie jest wymagany jako warunek przystąpienia przez gminę do programu „Stop Smog”.
Regulamin realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych nie jest załącznikiem do wniosku o zawarcie porozumienia. Co do zasady rada gminy przyjmuje regulamin już po podpisaniu porozumienia w ramach programu „Stop Smog”.
Audyty energetyczne wymagane są jedynie dla budynków, w których realizowane będą przedsięwzięcia niskoemisyjne, czyli do tych z których właścicielami gmina podpisze umowy w ramach realizacji porozumienia. W celu wykazania i udokumentowania przez gminę spełnienia zobowiązania polegającego na wykazaniu zmniejszenia zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej, gmina zobowiązana jest do przedstawienia zbiorczego zestawienia określającego oszczędność dla zrealizowanych przedsięwzięć niskoemisyjnych na podstawie wyników audytów energetycznych, o których mowa w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (Dz. U. poz. 346, z 2015 r. poz. 1606 oraz z 2020 r. poz. 879), sporządzonych:
a) przed realizacją przedsięwzięć niskoemisyjnych (audyt ex-ante) oraz
b) po realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych (audyt ex-post).
W przypadku audytu ex-post dopuszcza się zastąpienie jego realizacji uzyskaniem świadectwa charakterystyki energetycznej, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej (Dz. U. poz. 376, z 2017 r. poz. 22 oraz z 2019 r. poz. 1829).
Koszt wykonania dokumentacji potwierdzającej zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej oraz określającej niezbędny zakres przedsięwzięcia niskoemisyjnego, w szczególności audytów energetycznych oraz świadectw charakterystyki energetycznej budynku jest kosztem kwalifikowanym w programie „Stop Smog”.
Do opracowania wniosku o współfinansowanie realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych nie jest konieczne przeprowadzanie audytów energetycznych budynków będących przedmiotem wniosku. Audyty pojawiają się już po przeprowadzeniu przez gminę naboru beneficjentów i dotyczą konkretnych budynków, w których realizowane będą przedsięwzięcia niskoemisyjne. Na etapie składania wniosku gmina musi mieć przeprowadzoną inwentaryzację budynków mieszkalnych jednorodzinnych w celu wykazania liczby jednorodzinnych budynków mieszkalnych na obszarze gminy, w których istnieją urządzenia lub systemy grzewcze niespełniające standardów niskoemisyjnych.
Na etapie składania wniosku każda gmina podaje szacunkowe dane dotyczące aktualnego zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej, liczone łącznie dla wszystkich budynków objętych porozumieniem oraz szacunkowe dane dotyczące planowanego zmniejszenia zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej, liczone łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych objętych porozumieniem. Dane te różnić się będą od danych uzyskanych po przeprowadzeniu audytów w budynkach, w których realizowane będą prace.
Na etapie składania wniosku to gmina szacuje ile będzie poszczególnych rodzajów przedsięwzięć. Ramy, których bezwzględnie trzeba przestrzegać i których nie można będzie zmienić to ustawowe wymogi, czyli
– wymiana lub likwidacja urządzeń lub systemów grzewczych lub systemów podgrzewających wodę użytkową, w nie mniej niż 80% budynków mieszkalnych jednorodzinnych objętych porozumieniem; oraz
– zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej, liczone łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych, na poziomie nie mniejszym niż 30% energii finalnej w rozumieniu art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej.
Aby spełnić wymogi ustawowe, sama wymiana źródeł ciepła nie da oszczędności zużycia energii na poziomie 30%. Zgodnie z wymogami ustawy ramy ilościowe wyznaczające wymogi programu, to wymiana lub likwidacja urządzeń lub systemów grzewczych lub systemów podgrzewających wodę użytkową, w nie mniej niż 80% budynków mieszkalnych jednorodzinnych objętych porozumieniem, oraz zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej, liczonego łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych, na poziomie nie mniejszym niż 30% energii finalnej w rozumieniu art.2 pkt 7 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej.
Oznacza to, że aby osiągnąć wymagane wskaźniki należy przeprowadzić w ramach porozumienia zarówno prace związane z wymianą lub likwidacją źródeł ciepła (w co najmniej 80% budynków), jak i prace termomodernizacyjne (30% zmniejszenia zapotrzebowania na energię).
Średni koszt realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego dla wszystkich przedsięwzięć objętych porozumieniem w jednym budynku mieszkalnym jednorodzinnym, a w przypadku budynku mieszkalnego jednorodzinnego o dwóch lokalach – w jednym lokalu, nie może przekroczyć kwoty 53 000zł.
Co do zasady nie ma ograniczenia do 20% przy instalacjach OZE.
W przypadku realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych dotyczących likwidacji urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową w tych budynkach, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych, oraz zapewnienia budynkowi mieszkalnemu jednorodzinnemu dostępu do energii z zewnętrznej instalacji odnawialnego źródła energii w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2020r. poz. 261, 284, 568, 695, 1086 i 1503) oraz dostępu do pompy ciepła, wraz z zainstalowaniem urządzeń służących doprowadzaniu energii elektrycznej z tej instalacji oraz zainstalowaniem w tych budynkach niezbędnych urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową, nie ma ograniczenia procentowego czy ilościowego.
Ale przy zastosowaniu OZE ustawa nakazuje, że po likwidacji urządzeń i systemów grzewczych w budynku niespełniających standardów niskoemisyjnych, należy zapewniać budynkowi dostęp do energii z OZE (i tutaj jest mowa o energii elektrycznej z instalacji PV) i zapewnić dostęp do pompy ciepła – łącznie.
Zgodnie z Ustawą o wspieraniu termomodernizacji i remontów, rada gminy określa, w drodze uchwały, regulamin realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych, obejmujący szczegółowe warunki realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w tej gminie, w szczególności:
1) dodatkowe warunki, jakie będą musiały być spełnione przez beneficjenta, u którego będzie realizowane takie przedsięwzięcie;
2) tryb zawierania umów i sposób ich rozliczenia;
3) sposób weryfikacji przestrzegania warunków umowy.
Rada gminy może określić, w drodze uchwały, sposób i warunki wnoszenia wkładu własnego przez beneficjenta, u którego będzie realizowane przedsięwzięcie niskoemisyjne, oraz wysokość tego wkładu, nie większą jednak niż 10% kosztu realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego.
Wkład własny mieszkańca nie jest obowiązkowy lecz jedynie dopuszczalny przez ustawę. Może być wkładem zarówno finansowym, jak i przybierać inne formy np. odpracowanie.
Wkład własny beneficjenta, gmina przeznacza w szczególności na pokrycie dodatkowych kosztów związanych z realizacją przedsięwzięć niskoemisyjnych, lub innych związanych z realizacją działań mających na celu utrzymanie efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych.
Jeżeli gmina w regulaminie ustali, że mieszkaniec by podpisać umowę z gminą musi wnieść wkład własny, to formalnie wkład własny musi być wniesiony.
Wkład własny mieszkańca nie pomniejsza wkładu finansowego FTIR oraz gminy. NFOŚiGW nie ingeruje w ustalenia między gminą i beneficjentem.
Przepisy ustawy nie wskazują co należy rozumieć pod pojęciem wysokoemisyjnych źródeł ciepła, ale patrząc szeroko należy przyjąć, że są to:
a) wszystkie kotły na paliwo stałe poniżej 5 klasy wg normy EN 303:5-2012 (czyli kotły pozaklasowe oraz klasy 3 i 4),
b) kotły gazowe i olejowe niekondensacyjne lub poniżej klasy energetycznej A,
c) miejscowe ogrzewacze pomieszczeń (kominki) poniżej wymagań ekoprojektu zgodnie z rozporządzeniem delegowanym komisji UE 1185/2015,
d) piece kaflowe,
e) trzony kuchenne,
f) piece wolnostojące typu koza.
Z przepisów ustawy wynika, że po likwidacji urządzeń i systemów grzewczych w budynku niespełniających standardów niskoemisyjnych, należy zapewniać budynkowi dostęp do energii z OZE (i tutaj jest mowa o energii elektrycznej z instalacji PV) i jednocześnie zapewnić dostęp do pompy ciepła. Możliwe jest zatem udzielenie dofinasowania na instalację fotowoltaiczną, ale tylko pod warunkiem zakupu i montażu w budynku nowego źródła ciepła w postaci pompy ciepła.
Pytanie jest jednak szersze: czy możliwe jest zamontowanie jako źródła ciepła samej pompy ciepła bez instalacji fotowoltaicznej oraz czy możliwe jest uzyskanie dofinasowania na mikroinstalację fotowoltaiczną w przypadku zakupu innego źródła ciepła niż pompa ciepła np. kotła gazowego, czy kominka z płaszczem wodnym?
Z naszego punktu widzenia zapis ten wyklucza możliwość uzyskania dofinansowanie na samą instalację PV bez wymiany źródła ciepła.
Średni koszt realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego w jednym budynku mieszkalnym jednorodzinnym, a w przypadku budynku mieszkalnego jednorodzinnego o dwóch lokalach –w jednym lokalu, nie może przekroczyć kwoty 53 000zł. Średni koszt liczony jest dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych objętych porozumieniem.
Wkład własny gminy
Ewentualny wkład mieszkańca nie może przekroczyć 10% kosztu realizacji porozumienia i nie wlicza się do kosztu porozumienia. W każdym wariancie proporcja: 70% koszty pokryte z Funduszu Termomodernizacji i Remontów oraz 30% wkład gminy musi zostać zachowana (wyjątek stanowią miasta powyżej 100 000 mieszkańców, gdzie wkład takiej gminy musi być wyższy).
Rada gminy może określić, w drodze uchwały, sposób i warunki wnoszenia wkładu własnego przez beneficjenta, u którego będzie realizowane przedsięwzięcie niskoemisyjne, oraz wysokość tego wkładu, nie większą jednak niż 10% kosztu realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego.
Przy koszcie 53 000 zł na budynek, proporcja przy maksymalnym 10% wkładzie beneficjenta wygląda następująco: 37 100 zł – FTiR, 15 900 zł – gmina, 5 300 zł – beneficjent.
Wkład własny beneficjenta gmina przeznacza w szczególności na pokrycie dodatkowych kosztów związanych z realizacją przedsięwzięć niskoemisyjnych, lub innych związanych z realizacją działań mających na celu utrzymanie efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych. Gmina z wkładu beneficjenta może pokryć dodatkowe koszty realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych wykraczający poza sumę kosztów realizacji porozumienia.
Przedsięwzięcia niskoemisyjne są współfinansowane ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów na podstawie porozumienia zawieranego w imieniu i na rzecz ministra właściwego do spraw klimatu przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z gminą, jeżeli na jej obszarze obowiązuje uchwała, o której mowa w art.96 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, oraz gmina zobowiąże się m.in. do zabezpieczenia w swoim budżecie środków finansowych pochodzących z dochodów własnych lub ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych, których suma stanowi 30% kosztów realizacji porozumienia, a w przypadku miast, których liczba mieszkańców przekracza 100 000 – więcej niż 30% kosztów realizacji porozumienia.
Darowizna – zgodnie z przepisem art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego – stanowi dochód własny gminy, jednak biorąc pod uwagę, że zgodnie z przepisami ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz centralnej ewidencji emisyjności budynków ewentualny wkład własny mieszkańca (wynikający z regulaminu naboru uchwalonego uchwałą Rady Gminy) nie pomniejsza wkładu gminy i nie wlicza się do kosztu realizacji porozumienia pozyskiwanie środków przez gminę na wkład własny przeznaczony na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych przez darowizny mieszkańców, u których będzie realizowane przedsięwzięcie niskoemisyjne wydaje się być sprzeczny z intencją ustawodawcy zapewnienia odpowiedniego wkładu własnego gminy. Należy pamiętać, że beneficjentami programu są osoby o określonych, niskich dochodach i majątku i z założenia dofinansowanie pochodzące ze środków publicznych wynosi 100% wartości kosztów realizacji porozumienia.
Na etapie składania wniosku gmina oświadcza, że na realizację porozumienia zobowiązuję się do zabezpieczenia w budżecie gminy środków finansowych pochodzących z dochodów własnych lub ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, z późn. zm.), zgodnie z art. 11c ust. 1 pkt 4 Ustawy, których suma stanowi kwota w wysokości odpowiadającej wysokości wkładu gminy.
Ustawa nie określa konkretnego momentu zapewnienia środków – na etapie złożenia wniosku czy podpisania porozumienia. Gmina składając oświadczenie zapewnia, że zabezpieczy stosowne środki. Może to nastąpić dopiero na etapie realizacji porozumienia, wtedy gdy zaistnieje potrzeba wydatkowania tych środków, bez wskazywania konkretnej daty.
Ważne, żeby środki zapewnione przez gminę w odpowiedniej wysokości zostały wydatkowane w ramach porozumienia jako wkład własny w okresie realizacji porozumienia.
Ewentualny wkład własny mieszkańców zgodnie z ustawą nie może być wyższy niż 10% wartości porozumienia i nie pomniejsza wkładu gminy czy wkładu Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Dla gmin poniżej 100 000 mieszkańców zawsze będzie to co najmniej 30% kosztów realizacji porozumienia.
Gmina musi pokryć co najmniej 30% realizacji porozumienia (gminy do 100 000 mieszkańców) lub powyżej 30% kosztów porozumienia (gmina z liczbą mieszkańców przekraczającą 100 000).
Ewentualny wkład własny mieszkańca nie pomniejsza wkładu gminy ani FTiR.
Audyt energetyczny jest kosztem kwalifikowanym w programie „Stop Smog”.
Dochód
Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów do wejścia w życie nowelizacji w dniu 1 stycznia 2021 r. odwoływała się do kryteriów dochodowych stosowanych w ustawie o dodatkach mieszkaniowych oraz do pojęcia gospodarstwa domowego z tej ustawy. Przepis art. 3 ust. 3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych zawiera definicję „dochodu” sformułowaną przez ustawodawcę na potrzeby tej ustawy. Z jego treści jednoznacznie wynika, jakich przychodów nie zalicza do dochodu obliczanego na potrzeby wyliczenia dodatku mieszkaniowego. Wykładnia przepisów tej ustawy nie daje podstaw do odliczenia od dochodu – podatku od osób fizycznych. W pewnym sensie więc był to dochód brutto (były pewne odliczenia ale nie odliczano podatku). Nowelizacja ustawy termo przyniosła za sobą zmianę sposobu wyliczania dochodu (przejście z brutto na netto – zgodnie z ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych).
W obu przypadkach, zarówno sprzed noweli jak i po noweli przepisy ustawy termo odwoływały się do kwoty najniższej emerytury, która jest kwotą ogłaszaną przez Prezesa ZUS, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie art. 94 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W praktyce jest to kwota emerytury brutto, nie ma to jednak większego znaczenia, ponieważ zawsze będzie to kwota najniższej emerytury ogłaszana przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie wspomnianego przepisu ustawy emerytalnej.
W zależności od daty złożenia wniosku w ramach programu „Stop Smog” uwzględnia się dochody z:
– przedostatniego roku kalendarzowego – dla wniosków złożonych od 1 stycznia do 31 lipca danego roku – dochody (np. dla wniosku z 30 marca 2021 r. będzie to rok 2019);
– dochody z ostatniego roku kalendarzowego – dla wniosków złożonych od 1 sierpnia do 31 grudnia danego roku (np. dla wniosku z 18 sierpnia 2021 r. będzie to 2020 r., dla wniosku z 15 grudnia 2020 r. – 2019 r.).
Gmina może zawrzeć umowę o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego wyłącznie z osobą, którajest członkiem gospodarstwa domowego, w którym przeciętny miesięczny dochód, w rozumieniu ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. oświadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2020r. poz. 111), na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 125% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, oraz złożyła oświadczenie, w którym określiła liczbę osób w gospodarstwie domowym.
Jeżeli dochód osoby, która złożyła wniosek, przekracza próg, gmina nie może z taką osobą podpisać umowy.
Dofinansowanie na poszczególne budynki może być różne kwotowo i zależy od umowy podpisanej z daną osobą, co wynika z rodzaju prowadzonych prac.
Dofinansowanie przyznane na realizację poszczególnych przedsięwzięć niskoemisyjnych nie jest związane z dochodami właściciela, a z zakresem prac koniecznych do wykonania i tym samym ich kosztem.
Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz centralnej ewidencji emisyjności budynków stanowi, że w celu osiągnięcia i utrzymania efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych, gmina zapewnia beneficjentom dostęp do usług doradztwa energetycznego, w szczególności w zakresie sposobów oszczędnego i ekonomicznego zużycia energii i obniżania kosztów energii w gospodarstwie domowym, użytkowania zainstalowanych w ramach przedsięwzięcia niskoemisyjnego urządzeń i systemów grzewczych w sposób najbardziej efektywny pod względem zużycia energii i ograniczania emisji, występowania o inne wsparcie ze środków publicznych w celu podnoszenia efektywności energetycznej budynku oraz obniżania kosztów energii.
Jednocześnie w trakcie realizacji porozumienia, koszt związany z zatrudnieniem doradcy energetycznego może być kosztem kwalifikowanym.
W celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń i poprawy jakości powietrza oraz poprawy efektywności energetycznej budynków w gminie, gmina może realizować przedsięwzięcia niskoemisyjne na rzecz najmniej zamożnych gospodarstw domowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, w tym w szczególności tych, których członkami są osoby mające prawo do korzystania ze świadczeń pieniężnych na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z2020r. poz.1876).
Gmina może zawrzeć umowę o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego wyłącznie z osobą, która złożyła wniosek o zawarcie umowy o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego oraz łącznie spełnia następujące warunki:
1) jest właścicielem lub współwłaścicielem albo posiadaczem samoistnym lub współposiadaczem samoistnym całości lub części budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu, o którym mowa w ust. 6, w którym jest realizowane przedsięwzięcie niskoemisyjne, przy czym udział tej osoby lub zakres jej współposiadania nie może być mniejszy niż połowa; w przypadku gdy umowa jest zawierana z więcej niż jednym współwłaścicielem lub współposiadaczem samoistnym, suma ich udziałów we współwłasności lub zakres ich współposiadania samoistnego nie może być mniejsza niż połowa,
2) jest członkiem gospodarstwa domowego, w którym przeciętny miesięczny dochód, w rozumieniu ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. oświadczeniach rodzinnych (Dz.U. z2020r. poz.111), na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 125% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, oraz złożyła oświadczenie, w którym określiła liczbę osób w gospodarstwie domowym,
3) posiada łącznie środki własne oraz zasoby majątkowe, o których mowa w ustawie z dnia 21czerwca 2001r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. z2019r. poz.2133), nieprzekraczające kwoty 53 000 zł, z wyłączeniem:
a) wartości budynku będącego przedmiotem przedsięwzięcia niskoemisyjnego,
b) nieruchomości gruntowych związanych odpowiednio z tym budynkiem lub tym lokalem,
4) złożyła oświadczenie zawierające informacje o środkach i zasobach majątkowych, o których mowa w pkt 3, zgodnie ze wzorem określonym w przepisach wydanych na podstawie rozporządzenia (w załączeniu),
5) faktycznie zamieszkuje w budynku,
6) wyrazi zgodę na udostępnienie budynku, lub nieruchomości, na której znajduje się ten budynek lub lokal, lub ich części, w celu realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego,
7) wyrazi zgodę na udostępnienie budynku, o którym mowa w pkt 1, lub lokalu, lub nieruchomości, na której znajduje się ten budynek lub lokal, lub ich części, na potrzeby instalacji mikroinstalacji w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii lub urządzeń służących doprowadzaniu lub odprowadzaniu energii elektrycznej z tej mikroinstalacji, w tym na potrzeby energetyczne gminy lub spółdzielni energetycznych i klastrów energii, o których mowa w ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, w których uczestniczy gmina, innych niż będących przedmiotem przedsięwzięcia niskoemisyjnego,
8) wyrazi zgodę na udostępnienie budynku, lub lokalu, lub nieruchomości, na której znajduje się ten budynek lub lokal, w celu przeprowadzenia weryfikacji,
9) złoży oświadczenie w formie aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji wprost z tego aktu lub podpisze weksel własny in blanco z zastrzeżeniem „bez protestu” wraz z deklaracją wekslową, w przypadku powstania obowiązku zwrotu kosztów przedsięwzięcia niskoemisyjnego,
10) wyrazi zgodę na wniesienie wkładu własnego w wysokości oraz w sposób określony w uchwale, o ile została wydana, jednak nie większej niż 10% kosztu realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego,
11) spełnia dodatkowe warunki określone przez radę gminy uchwale, o ile została wydana.
Zgodnie z Ustawą o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz centralnej ewidencji emisyjności budynków rada gminy określa, w drodze uchwały, regulamin realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych, obejmujący szczegółowe warunki realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w tej gminie, w szczególności:
1) dodatkowe warunki, jakie będą musiały być spełnione przez beneficjenta, u którego będzie realizowane takie przedsięwzięcie;
2) tryb zawierania umów i sposób ich rozliczenia;
3) sposób weryfikacji przestrzegania warunków umowy.
Rada gminy może określić, w drodze uchwały, sposób i warunki wnoszenia wkładu własnego przez beneficjenta, u którego będzie realizowane przedsięwzięcie niskoemisyjne, oraz wysokość tego wkładu, nie większą jednak niż 10% kosztu realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego.
Wkład własny mieszkańca nie jest obowiązkowy lecz jedynie dopuszczalny przez ustawę. Może być wkładem zarówno finansowym jak i przybierać inne formy np. odpracowanie.
Wkład własny beneficjenta, gmina przeznacza w szczególności na pokrycie dodatkowych kosztów związanych z realizacją przedsięwzięć niskoemisyjnych, lub innych związanych z realizacją działań mających na celu utrzymanie efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych.
Jeżeli gmina w regulaminie ustali, że mieszkaniec by podpisać umowę z gminą musi wnieść wkład własny to formalnie wkład własny musi być wniesiony. Wkład własny mieszkańca nie pomniejsza wkładu finansowego Funduszu Termomodernizacji i Remontów oraz gminy.
NFOŚiGW nie ingeruje w ustalenia między gminą i beneficjentem.
Co do zasady, biorąc pod uwagę specyfikę odbiorcy końcowego, gmina realizuje całość zadań składających się na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych, włącznie z wyborem wykonawcy lub wykonawców audytów/robót.
Gmina może ustanowić w regulaminie realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych, uchwalonym przez radę gminy, tryb realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych, polegający na udzielaniu dotacji celowej na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji tych przedsięwzięć zgodnie z art. 403 ust. 4-6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, jednak ze względu na odbiorcę końcowego nie jest to stosowany powszechnie mechanizm.
Ramy, których bezwzględnie należy przestrzegać i których nie można będzie zmienić między złożeniem wniosku a zakończeniem realizacji porozumienia, to ustawowe wymogi, czyli wymiana lub likwidacja urządzeń lub systemów grzewczych lub systemów podgrzewających wodę użytkową, w nie mniej niż 80% budynków mieszkalnych jednorodzinnych objętych porozumieniem oraz zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej, liczonego łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych, na poziomie nie mniejszym niż 30% energii finalnej w rozumieniu art.2 pkt 7 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej.
Rodzaje i zakres prac w danym budynku mieszkalnym jednorodzinnym będącym przedmiotem przedsięwzięcia niskoemisyjnego mogą się zmieniać w trakcie realizacji i w takim przypadku aneksowaniu podlega zawarte porozumienie wraz z harmonogramem rzeczowo-finansowym na każdym etapie realizacji porozumienia.
Nie ma zamkniętego katalogu. Ustawa określa, jakie wymagania należy spełnić, by wpisać się w standardy niskoemisyjne.
Standardy niskoemisyjne – wymagania, jakie spełniają urządzenia lub systemy grzewcze ogrzewające budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzenia lub systemy podgrzewające wodę użytkową w tych budynkach, w tym:
a) w przypadku kotłów na paliwo stałe lub miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń, wynikające z przepisów:
– rozporządzenia Komisji (UE)2015/1185 z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe (Dz.Urz. UEL193 z 21.07.2015, str.1,z późn. zm.),
– rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/1187 z dnia 27 kwietnia 2015 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla kotłów na paliwo stałe i zestawów zawierających kocioł na paliwo stałe, ogrzewacze dodatkowe, regulatory temperatury i urządzenia słoneczne (Dz.Urz. UEL193 z 21.07.2015, str.43, z późn. zm.)
rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1188 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (Dz.Urz. UEL193 z2 1.07.2015, str.76, z późn. zm.),
– rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe (Dz.Urz. UEL193 z21.07.2015, str.100, z późn. zm.),
– rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4lipca 2017r. ustanawiającego ramy etykietowania energetycznego i uchylającego dyrektywę 2010/30/UE (Dz.Urz. UEL198 z28.07.2017, str.1, z późn. zm.),
– wydanych na podstawie art.169ust.1 ustawy z dnia 27kwietnia 2001r. –Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z2020r. poz.1219, 1378, 1565 i2127),
– odrębnych, w tym aktów prawa miejscowego,
b) w przypadku pomp ciepła, systemów wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła oraz urządzeń wykorzystujących: paliwo gazowe lub olejowe, w tym kotłów gazowych i olejowych kondensacyjnych, odnawialne źródła energii w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, ciepło z sieci ciepłowniczej, energię elektryczną, wynikające z przepisów dotyczących efektywności energetycznej, w tym przepisów:
– rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 626/2011 z dnia 4 maja 2011 r. uzupełniającego dyrektywę 2010/30/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla klimatyzatorów (Dz.Urz. UEL178 z06.07.2011, str.1, z późn. zm.),
– rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 811/2013 z dnia 18 lutego 2013 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla ogrzewaczy pomieszczeń, ogrzewaczy wielofunkcyjnych, zestawów zawierających ogrzewacz pomieszczeń, regulator temperatury i urządzenie słoneczne oraz zestawów zawierających ogrzewacz wielofunkcyjny, regulator temperatury i urządzenie słoneczne (Dz.Urz. UEL239 z 06.09.2013, str.1, z późn. zm.),
– rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr812/2013 z dnia 18 lutego 2013 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla podgrzewaczy wody, zasobników ciepłej wody użytkowej i zestawów zawierających podgrzewacz wody i urządzenie słoneczne (Dz.Urz. UEL239 z 06.09.2013, str.83, z późn. zm.),
– rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 1254/2014 z dnia 11 lipca 2014 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej systemów wentylacyjnych do budynków mieszkalnych (Dz.Urz. UEL337 z 25.11.2014, str.27, z późn. zm.11),
– rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiającego ramy etykietowania energetycznego i uchylającego dyrektywę 2010/30/UE
Koszt przygotowania dokumentacji potwierdzającej zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej oraz określającej niezbędny zakres przedsięwzięcia niskoemisyjnego, w szczególności audytów energetycznych oraz świadectw charakterystyki energetycznej budynku, jest kosztem kwalifikowanym w programie.
W naszej ocenie nie musi być zrealizowany cały zakres zadań określonych przez audytora w wariancie optymalnym, ze względu na to, że zgodnie z zapisami w porozumieniu, po realizacji przedsięwzięcia będzie przeprowadzony również audyt ex-post lub ocena oszczędności energii na podstawie świadectwa charakterystyki energetycznej.
Zgodnie z przepisem w art. 11c, ust. 1, pkt 3), gmina zobowiązuje się do zmniejszenia zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej, liczonego łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych, o których mowa w pkt 1, na poziomie nie mniejszym niż 30% energii finalnej w rozumieniu art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 264, 284 i 2127), z wyłączeniem przedsięwzięć niskoemisyjnych, o których mowa w ust. 3a.
Jeżeli zapotrzebowanie na energię było szacowane przed rozpoczęciem przedsięwzięcia na podstawie audytu ex-ante, to na zakończenie powinien być wykonany również audyt ex-post. Podobnie jest w przypadku świadectw charakterystyki energetycznej.
Nie powinno dopuszczać się szacowania oszczędności energii audytem i świadectwem energetycznym, gdyż te dokumenty różnią się od siebie metodyką szacowania oszczędności energii końcowej (finalnej).
Co do zasady właścicielem instalacji jest beneficjent, czyli właściciel nieruchomości, z którym gmina podpisuje umowę.
Zgodnie z ustawą, w uzasadnionych przypadkach, wynikających w szczególności ze stanu technicznego budynku mieszkalnego jednorodzinnego, w ramach przedsięwzięcia niskoemisyjnego podlegającego współfinansowaniu ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów, gmina może nabywać urządzenia i instalacje, jako własny środek trwały i w ramach realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego udostępniać je beneficjentowi. Dotyczy to:
– zainstalowania, przyłączenia i uruchomienia mikroinstalacji odnawialnego źródła energii w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, w tym urządzeń służących doprowadzaniu lub odprowadzaniu energii elektrycznej z tej mikroinstalacji, oraz pompy ciepła, związanych funkcjonalnie z budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym będącym przedmiotem przedsięwzięcia niskoemisyjnego;
– zapewnienia budynkowi mieszkalnemu jednorodzinnemu dostępu do energii z zewnętrznej instalacji odnawialnego źródła energii w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii oraz pompy ciepła, wraz z zainstalowaniem urządzeń służących doprowadzaniu energii elektrycznej z tej instalacji, w tym będących własnością gminy;
– instalacji w budynku mieszkalnym jednorodzinnym źródeł ciepła zasilanych energią elektryczną;
– instalacji lub wymiany urządzeń pomiarowo-kontrolnych, teletransmisyjnych oraz automatyki w ramach wdrażania systemów zarządzania energią, innych niż będące własnością operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych.
Okres trwałości rozpoczyna się wraz z datą zakończenia realizacji porozumienia.