Akademia Czystego Powietrza 2023 – „Czyste Powietrze” – pytania i odpowiedzi
Kliknij w interesujący Cię temat
W przypadku większości umów nie ma możliwości zmiany warunków (np. poprzez aneks). Jedynym wyjątkiem są (zgodnie z ust 11 pkt 11 część 2) oraz ust 11 pkt 10 część 3)) umowy o dofinansowanie w formie dotacji z prefinansowaniem, dla których istnieje możliwość zmiany warunków umowy o dofinansowanie na warunki obowiązujące w obecnej wersji Programu poprzez aneksowanie obecnej umowy.
W przypadku pozostałych umów nie ma takiej możliwości.
Oczywiście, jeżeli w ramach umowy nie było jeszcze żadnej wypłaty środków to Beneficjent ma prawo rozwiązać umowę i złożyć nowy wniosek, ale trzeba pamiętać o tym, że będzie to zupełnie nowy wniosek, który musi spełniać wszystkie aktualnie obowiązujące wymogi (m.in. okres kwalifikowalności).
Nie, nie jest obowiązkowe. Dotacje do przedsięwzięć „bez kompleksowej termomodernizacji” można otrzymać bez wykonania audytu energetycznego. Audyt energetyczny jest jednak obowiązkowy, jeżeli przystępuje się do kompleksowej termomodernizacji.
Dla przedsięwzięć „z kompleksową termomodernizacją” zdefiniowaną w Programie możliwe jest uzyskanie wyższych kwot dotacji.
W części 1) Programu brany jest pod uwagę dochód roczny wnioskodawcy stanowiący podstawę obliczenia podatku, wykazany w ostatnim złożonym zeznaniu podatkowych, więc do momentu rozliczenia podatku za rok 2022 należy podać dochód roczny wykazany w zeznaniu podatkowym za 2021 r. W części 2 i 3) Programu taką podstawą są zaświadczenia wydane przez gminę. Osoba fizyczna, która zamierza złożyć wniosek o przyznanie dofinansowania z części 2 lub 3 Programu „Czyste Powietrze”, składa w gminie żądanie wydania zaświadczenia o wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu przypadającego na jednego członka jej gospodarstwa domowego, na tej podstawie otrzyma zaświadczenie o dochodach, które powinno być załączone do wniosku o dofinansowanie.
Zakres przedsięwzięcia z kompleksową termomodernizacją jest opisany w punkcie 9.2.2 ust. 3 Programu:
Dotacja do przedsięwzięcia z kompleksową termomodernizacją budynku/lokalu mieszkalnego, należna jest po spełnieniu łącznie następujących warunków:
1) Został przeprowadzony audyt energetyczny budynku/lokalu mieszkalnego i został złożony wraz z wnioskiem o płatność Dokument podsumowujący audyt energetyczny budynku sporządzony na obowiązującym w ramach programu wzorze;
2) Osiągnięto co najmniej jeden wskaźnik kompleksowej termomodernizacji
a) zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową do 80 kWh/(m2*rok) lub
b) zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową o minimum 40%;
3) Zrealizowany został w całości wariant z audytu energetycznego gwarantujący osiągnięcie co najmniej jednego ze wskaźników określonych w ppkt 2, nie później, niż do dnia zakończenia realizacji przedsięwzięcia.
Zgodnie z Regulaminem naboru wniosków, wnioskodawca może wycofać złożony wniosek o dofinansowanie składając oświadczenie z jednoczesnym wskazaniem wniosku, którego to oświadczenie dotyczy.
Wnioskodawca składa oświadczenie za pośrednictwem poczty elektronicznej z adresu e-mail wskazanego we wniosku o dofinansowanie albo w formie pisemnej do właściwego wfośigw.
Następnie właściciel/współwłaściciel budynku mieszkalnego jednorodzinnego (lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą) może złożyć nowy wniosek o dofinansowanie, ale trzeba pamiętać o tym, że będzie to zupełnie nowy wniosek, który musi spełniać wszystkie aktualnie obowiązujące wymogi (m.in. okres kwalifikowalności).
Tak, pod warunkiem że wniosek o dofinansowanie złożony w sierpniu 2022 r. dotyczył dotacji z prefinansowaniem, ponieważ zgodnie z ust 11 pkt 10 części 3)PPCP „Beneficjent, który zawarł umowę o dofinansowanie w formie dotacji z prefinansowaniem ma możliwość zmiany warunków umowy o dofinansowanie na warunki obowiązujące w obecnej wersji Programu.
Załącznik nr 1 do Ogłoszenia o zmianie Programu zawiera Zasady złożenia wniosku o aneks do umowy o dofinansowanie w formie dotacji z prefinansowaniem, a załącznik 2 zawiera Wzór pisma przewodniego do wniosku o aneks do umowy z prefinansowaniem.
W innym przypadku nie ma możliwości takiego aneksowania umowy.
Tak, taki audyt może być przedstawiony jako podstawa do przeprowadzenia i otrzymania dotacji na kompleksową termomodernizację.
Z punktu widzenia programu, ważne jest, aby sam audyt energetyczny spełniał wymogi określone Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (Dz.U. nr 43 z dn.18.03.2009 r., poz. 346) z późn. zm. oraz aby wypełniony na jego podstawie „Dokument podsumowujący audyt energetyczny” zawierał wymagane dane oraz wartości potwierdzające uzyskanie efektu ekologicznego w tym osiągnięcie odpowiedniego zmniejszenia zapotrzebowania na energię użytkową zgodnego z Programem, umożliwiające tym samym uzyskanie dotacji na kompleksową termomodernizację. W przypadku opisanym w pytaniu, sam audyt energetyczny nie będzie jednak zaliczany do kosztów kwalifikowanych przy założeniu, że koszt audytu został poniesiony wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie.
W ramach programu Czyste Powietrze możliwa jest aktualizacja audytu energetycznego np. w celu zmiany zakresu rzeczowego uwzględnionego do realizacji, aktualizacja audytu energetycznego w takim przypadku najprawdopodobniej będzie wiązała się również z koniecznością aneksowania umowy o dofinansowanie zawartej z wfośigw. Jednak, aby przedsięwzięcie po zmianie zakresu rzeczowego ciągle kwalifikowało się do podwyższonej dotacji na kompleksową termomodernizację, zaktualizowany audyt energetyczny musi w dalszym ciągu potwierdzać określone w programie wskaźniki ograniczenia zużycia energii. Jeśli po zmianie zakresu rzeczowego nie ma możliwości osiągnięcia wymaganego poziomu wskaźników, to beneficjent po zawarciu aneksu i tak będzie mógł uzyskać dotację na ograniczony zakres termomodernizacji, ale będzie to wtedy dotacja według stawek dla „zwykłej” termomodernizacji a nie kompleksowej.
Nie ma narzuconej kolejności wykonywania prac w ramach jednego przedsięwzięcia. Jednak wymiana źródła ciepła musi nastąpić w ramach pierwszego wniosku o dofinansowanie, ponieważ wniosek dotyczy przedsięwzięcia, a zgodnie z 9.3.1 pkt 14 po zakończeniu przedsięwzięcia w budynku/lokalu mieszkalnym objętym dofinansowaniem nie może być zainstalowane i użytkowane źródło ciepła na paliwa stałe o klasie niższej niż 5 klasa według normy przenoszącej normę europejską EN 303-5.
Po zakończeniu jednego przedsięwzięcia można złożyć wniosek na kolejne. Należy jednak pamiętać, że w przypadku zrealizowania przedsięwzięcia z kompleksową termomodernizacją w ramach danego wniosku o dofinansowanie, złożenie kolejnego wniosku o dofinansowanie nie jest możliwe.
Zgodnie z regulaminem obowiązującym na dzień złożenia wniosku Wnioskodawca ma prawo do jednokrotnej korekty wniosku bez wezwania wfośigw w zakresie zmiany zawartych w złożonym wniosku danych.
Dodatkowo, korekta wniosku może być złożona na wezwanie wfośigw.
Należy jednak zwrócić uwagę, że nie ma to wpływu na warunki naboru. Wnioski o dofinansowanie złożone przed dniem 3 stycznia 2023 roku rozpatrywane będą na podstawie Programu i pozostałych dokumentów programowych i wzorów w brzmieniu obowiązującym na dzień złożenia wniosku.
Tak, w przypadku niewykonywania kompleksowej termomodernizacji jest możliwość skorzystania z dofinansowania dla przedsięwzięć „bez kompleksowej termomodernizacji”. W takich przypadkach nie ma obowiązku wykonania audytu energetycznego, jednak poziom dofinansowania dla takich przedsięwzięć jest niższy niż dla przedsięwzięć z kompleksową termomodernizacją.
Wymóg dotyczący kwalifikowalności kosztów netto w dotacjach udzielanych w ramach Programu „Czyste Powietrze” wynika z wymogów Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Z tych środków program ma być finansowany.
Podniesienie intensywności dofinansowania przedsięwzięcia (dla wszystkich Beneficjentów, a dla Beneficjentów części 3) Programu do maksymalnie 100% kosztów kwalifikowanych) rekompensuje w dużym stopniu konieczność wyłączenia z kosztów kwalifikowanych podatku od towarów i usług (VAT).
Ulga termomodernizacyjna umożliwia odliczenie wydatków, które nie zostały sfinansowanie (dofinansowane) ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwrócone podatnikowi (beneficjentowi) w jakiejkolwiek formie. W związku z powyższym co do zasady VAT może zostać odpisany w ramach ulgi termomodernizacyjnej.
Jednak szczegółowe informacje dotyczące korzystania z ulgi termomodernizacyjnej dostępne są na stronie Ministerstwa Finansów https://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/ulga-termomodernizacyjna/
Jeżeli otrzymał Pan dofinansowanie i zostało ono wypłacone na zakres z poprzedniego wniosku, może Pan złożyć kolejny wniosek na inny zakres (inne koszty kwalifikowane) np. na docieplenie innej przegrody, wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepłą, wymianę okien, wymianę drzwi. Warunkiem złożenia kolejnego wniosku jest zakończenie realizacji poprzedniej umowy oraz wypłata całej należnej dotacji.
Do wniosku o płatność dołączany jest przygotowany przez audytora dokument podsumowujący audyt energetyczny. Beneficjent musi mieć w swoim posiadaniu oryginalny kompletny audyt energetyczny, który będzie mógł udostępnić w przypadku kontroli przewidzianych w ramach Programu. Audyt tak jak pozostałe dokumenty związane z uzyskanym dofinansowaniem należy przechowywać do czasu zakończenia okresu trwałości przedsięwzięcia, który wynosi 5 lat od jego zakończenia.
Powodem wprowadzenia tej zmiany w Programie jest chęć dotowania nowych źródeł ciepła o jak najniższej emisji pyłów do powietrza. Obecnie bardzo wielu producentów (w tym polskich) oferuje już kotły na pellet drzewny czy zgazowujące drewno o obniżonej emisyjności cząstek stałych, co pokazuje liczba tego typu kotłów umieszczonych na liście zielonych urządzeń i materiałów ZUM (https://lista-zum.ios.edu.pl/). Ta zmiana w programie przyczyni się do poprawy jakości powietrza, ale będzie też motywowała producentów do produkcji kotłów o niższej emisyjności i wyższej sprawności.
W chwili obecnej przygotowywany jest nowy kalkulator dotacji. Udostępniony zostanie najprawdopodobniej jeszcze w pierwszym kwartale 2023.
Obecnie na stronie www z kalkulatorem dotacji umieszczona jest informacja.
„Uprzejmie informujemy, że w związku z uruchomieniem w dniu 3 stycznia 2023 nowej wersji programu „Czyste Powietrze” przygotowujemy obecnie nową wersję kalkulatora dotacji, która uwzględni wszystkie wprowadzone zmiany. Kalkulator dostępny aktualnie jest przeznaczony dla wniosków o dofinansowanie złożonych przed tym dniem. Kalkulator znajduje się pod adresem: https://czystepowietrze.gov.pl/kalkulator-dotacji/”
Dotyczy tylko Części 1) Programu
Zasady określenia dochodu rocznego w przypadku rozliczania wspólnego z małżonkiem nie uległy zmianie. Należy wpisać kwotę z pozycji PIT „Podstawa obliczania podatku” (w przypadku wspólnego rozliczenia rocznego Wnioskodawcy pozycja ta uwzględnia połowę wspólnego dochodu)
Kategoria z załącznika 2/2a/2b Instalacja centralnego ogrzewania oraz instalacja ciepłej wody użytkowej zawiera następujące uszczegółowienia:
„Zakup/montaż materiałów instalacyjnych i urządzeń wchodzących w skład instalacji centralnego ogrzewania (w tym kolektorów słonecznych będących elementem hybrydowego systemu ogrzewania z nowym źródłem ciepła), wykonanie równoważenia hydraulicznego instalacji grzewczej.
Zakup/montaż materiałów instalacyjnych i urządzeń wchodzących w skład instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej (w tym kolektorów słonecznych i pomp ciepła do ciepłej wody użytkowej).”
Kategorie z załącznika 2/2a/2b dotyczące źródeł ciepła uszczegóławiają, że w ramach zakupu danego źródła ciepła do kosztów kwalifikowanych może być zaliczany zbiornik akumulacyjny/buforowy oraz zbiornik cwu.
Zbiornik akumulacyjny/buforowy oraz zbiornik cwu jest kwalifikowany do dofinansowania w ramach kategorii źródło ciepła, szczególnie w przypadku przedsięwzięć, w ramach których nie jest wykonywana modernizacja instalacji centralnego ogrzewania oraz instalacja ciepłej wody użytkowej. Zapisy z Programu nie ograniczają możliwości kwalifikowania zbiornika akumulacyjnego/buforowego oraz zbiornika cwu w kategorii „instalacja centralnego ogrzewania oraz instalacja ciepłej wody użytkowej”.
W ramach zakupu/montażu materiałów instalacyjnych i urządzeń wchodzących w skład instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej kwalifikowane do dofinansowania mogą być następujące elementy:
– w przypadku instalacji grzewczej bez zbiornika akumulacyjnego/buforowego – instalacja od sprzęgła hydraulicznego/grupy pompowej/zestawu mieszającego włącznie, do odbiorników, odbiorniki (grzejniki, ogrzewanie podłogowe z wylewką), powrót(w tym, jeśli dotyczy, kolektory słoneczne będące elementem hybrydowego systemu ogrzewania z nowym źródłem ciepła),
– § w przypadku instalacji grzewczej ze zbiornikiem akumulacyjnym/buforowym – instalacja od wyjścia ze zbiornika ciepła do odbiorników, odbiorniki (grzejniki, ogrzewanie podłogowe z wylewką), powrót do zbiornika (w tym, jeśli dotyczy, kolektory słoneczne będące elementem hybrydowego systemu ogrzewania z nowym źródłem ciepła)
– instalacja cwu – (zbiornik cwu oraz instalacja od wyjścia z zasobnika cwu do punktów poboru, powrót do zasobnika cwu, obieg cyrkulacyjny, instalacja kolektorów słonecznych i pompy ciepła do ciepłej wody użytkowej)
– równoważenie hydrauliczne – sprzęgło hydrauliczne oraz zawory równoważące
– regulacja temperatury – głowice i zawory termostatyczne, elektroniczne regulatory pokojowe
Zestaw definiowany jest zgodnie z „Rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr 811/2013 z dnia 18 lutego 2013 r. uzupełniającym dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla ogrzewaczy pomieszczeń, ogrzewaczy wielofunkcyjnych, zestawów zawierających ogrzewacz pomieszczeń, regulator temperatury i urządzenie słoneczne oraz zestawów zawierających ogrzewacz wielofunkcyjny, regulator temperatury i urządzenie słoneczne”. Zgodnie z ww. rozporządzeniem zestaw składa się z co najmniej jednego ogrzewacza pomieszczeń/ogrzewacza wielofunkcyjnego w połączeniu z co najmniej jednym regulatorem temperatury lub co najmniej jednym urządzeniem słonecznym. Dostawca wprowadzający do obrotu lub użytkowania ww. zestawy zobowiązany jest m.in. do dostarczenia dla takiego zestawu etykiety zawierającej klasę efektywności energetycznej zestawu oraz karty produktu.
Za spełnienie wymogu wskazanego w załączniku nr 2/2a/2b do Programu priorytetowego „Czyste powietrze” uznane zostanie spełnienie przez zestaw (zgodnie z danymi umieszczonymi na etykiecie energetycznej zestawu) minimalnej klasy efektywności energetycznej wymaganej dla danego rodzaju źródła, przy jednoczesnym zachowaniu wymogu spełnienia przez zestaw klasy co najmniej o jedną klasę wyżej niż wspomagane źródło ciepła.
Czy dofinansowaniu podlegają teraz jedynie wysokotemperaturowe pompy ciepła? W jaki sposób dokonywana jest taka klasyfikacja, jeśli nie definiuje jej producent? Czy w związku z tym pojawi się jakaś lista dotowanych urządzeń?
W programie dotowane są pompy (powietrze/woda lub gruntowe pompy ciepła) o odpowiedniej klasie energetycznej (zgodnie z wymaganiami technicznymi wskazanymi w załączniku 2/2a/2b do Programu priorytetowego „Czyste powietrze”) wyznaczanej w temperaturze zasilania 55°C.
W programie nie dotuje się pomp niskotemperaturowych (powietrze/woda lub gruntowych pomp ciepła), czyli takich urządzeń, które są niedostosowane technicznie do efektywnej pracy dla temperatur 55°C lub wyższych. Pompy niskotemperaturowe mają na etykiecie energetycznej wyznaczoną klasę energetyczną wyłącznie dla temperatury zasilania 35°C.
Przykłady dopuszczalnych do dofinansowania pomp ciepła znajdują się na liście zielonych urządzeń i materiałów (LISTA ZUM), znajdującej się pod adresem: https://lista-zum.ios.edu.pl/. Jest to lista poglądowa – nie ma obowiązku zainstalowania urządzeń z tej listy. Wybierając urządzenie z listy ZUM beneficjent ma pewność, że jest ono dotowane w ramach Programu „Czyste Powietrze”.
Tak, aby otrzymać dotację na przedsięwzięcie z kompleksową termomodernizacją należy zrealizować w całości wybrany wariant z audytu energetycznego. Wskazany w audycie energetycznym wariant do realizacji ma gwarantować osiągnięcie co najmniej jednego z dwóch wskazanych w Programie wskaźników kompleksowej termomodernizacji:
– zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową do 80 kWh/(m2*rok)
– zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową o minimum 40%.
Jeżeli wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą i podlega opodatkowaniu w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, we wniosku o dofinansowanie wykazuje przychód roczny, stawkę podatku z zeznania podatkowego PIT 28 oraz dochód roczny ustalony w sposób podany poniżej:
W terminie do 1 sierpnia każdego roku Minister Rodziny i Polityki Społecznej wydaje nowe obwieszczenie dotyczące wysokości dochodu z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne za rok ubiegły. Do wniosków o dofinansowanie zastosowanie ma Obwieszczenie obowiązujące na dzień składania wniosku.
Przykład ustalania dochodu rocznego
Wnioski o dofinansowanie składane od 1.01.2023 r. nie później niż do wydania nowego Obwieszczenia MRiPS w 2023 r.
Wartość dochodu rocznego do wniosku ustalana jest na podstawie Obwieszczenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej, z dnia 29 lipca 2022 roku w sprawie wysokości dochodu za 2021 rok, poprzez odniesienie kwoty przychodów z pozycji „Ogółem przychody” z zeznania podatkowego PIT-28 za 2021 do wysokości dochodu rocznego wykazanego w tabelach od nr 2 do nr 5 (odpowiednio do stawki podatku PIT – 28) zawartych w załączniku do ww. Obwieszczenia.
Wnioski o dofinansowanie składane od dnia wydania Obwieszczenia MRiPS w 2023 r. dotyczącego wysokości dochodu za 2022r.
Wartość dochodu rocznego do wniosku ustalana jest na podstawie Obwieszczenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej wydanego nie później niż 1 sierpnia 2023 r. w sprawie wysokości dochodu za 2022 rok, poprzez odniesienie kwoty przychodów z pozycji „Ogółem przychody” z zeznania podatkowego PIT-28 za 2022 do wysokości dochodu rocznego wykazanego w tabelach od nr 2 do nr 5 (odpowiednio do stawki podatku PIT – 28) zawartych w załączniku do ww. Obwieszczenia.
Od 3.01.2023 o najwyższy poziom dofinansowania w Programie może ubiegać się osoba, której przeciętny miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy wykazany w zaświadczeniu wydanym przez gminę nie przekracza 1090 zł w gospodarstwie wieloosobowym lub 1526 zł w gospodarstwie jednoosobowym. W przypadku prowadzenia przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej, roczny przychód z tej działalności za rok wskazany w zaświadczeniu nie może przekroczyć dla wniosków składanych w 2023r. kwoty 60 200 zł (20 krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę). Jeżeli przychód przekroczy ten próg, ale nie przekracza kwoty 120 400 zł (40 krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę) to wnioskodawca może ubiegać się o podwyższony poziom dofinansowania w ramach Programu.
Tak. Wniosek o dofinansowanie może złożyć osoba nieosiągająca dochodów, pod warunkiem spełnienia wymogów Programu.
Jeżeli żona rozlicza się wspólnie z mężem i kwota dochodu rocznego wykazana w zeznaniu podatkowym w pozycji PIT „Podstawa obliczania podatku” (w przypadku wspólnego rozliczenia rocznego Wnioskodawcy pozycja ta uwzględnia połowę wspólnego dochodu):
– nie przekracza 135 000 zł – każde z małżonków może ubiegać się o dofinansowanie, o ile spełnia warunki Programu;
– przekracza 135 000 zł – małżonkowie nie mogą ubiegać się o dofinansowanie w ramach Programu.
Jeżeli żona rozlicza się sama i jej dochód roczny wykazany w PIT w pozycji „Podstawa obliczenia podatku” przekracza 135 000 zł tj. jej dochód przekracza próg dochodowy określony Programem, to nie może ubiegać się o dofinansowanie. Natomiast wnioskodawcą w ramach części 1) Programu może zostać niepracujący mąż, ponieważ w przypadku Części 1) Programu brany jest pod uwagę dochód Wnioskodawcy. Oczywiście Wnioskodawcą może być tylko właściciel/współwłaściciel budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą.
Tak, osoba pracująca za granicą a posiadająca nieruchomość w Polsce może starać się o dofinansowanie. Oczywiście pod warunkiem spełnienia wymogów Programu.
Rolnik prowadzący działalność gospodarczą może również ubiegać się o dofinansowanie w ramach Programu. We wniosku wykazuje wówczas dochód z gospodarstwa rolnego, który ustalany jest na podstawie ha przeliczeniowych użytków rolnych (własnych i dzierżawionych) oraz stawki przeciętnego dochodu z indywidulanego gospodarstwa rolnego ogłaszanej corocznie przez GUS (aktualnie 3288 zł) oraz dochód z prowadzonej działalności gospodarczej, ustalanej, z uwzględnieniem źródła dochodu. Sposób ustalania dochodu opisany został w Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie. Dokument dostępny jest na stronie: https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-programu-czyste-powietrze.
Limit 20/40 krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę zawsze dotyczy przychodów rocznych wnioskodawcy prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą.
Limit 20 krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę dotyczy najwyższego poziomu dofinansowania tj. 3) Części Programu.
Limit 40 krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę dotyczy podwyższonego poziomu dofinansowania tj. 2) Części Programu.
Dla dofinansowania na poziomie podstawowym – dochody z 2022 r. będą brane pod uwagę dla wniosków złożonych, po złożeniu zeznania podatkowego za 2022 rok (gdy źródłem dochodu wnioskodawcy są dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych).
Dla dofinansowania na poziomie podwyższonym i najwyższym – decyduje data złożenia żądania wydania zaświadczenia w gminie. W przypadku żądania złożonego w okresie:
· do dnia 31 lipca 2023 r. – do ustalenia przeciętnego miesięcznego dochodu w gospodarstwie domowym wnioskodawcy brane będą dochody z 2021 r
· od dnia 1 sierpnia 2023 r. do dnia 31 lipca 2024 r. – do ustalenia przeciętnego miesięcznego dochodu w gospodarstwie domowym wnioskodawcy brane będą dochody z 2022 r.
Podstawą do uzyskania dofinansowania na najwyższym poziomie jest dołączenie do wniosku:
1. zaświadczenia wydanego na wniosek Beneficjenta, przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (lub inny upoważniony organ, zgodnie z Programem) potwierdzającego, że Beneficjent ma ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Zaświadczenie musi zawierać wskazanie rodzaju zasiłku oraz okresu, na który został przyznany. Zasiłek wskazany w zaświadczeniu musi przysługiwać w każdym z kolejnych 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia oraz co najmniej do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie.
lub
1. zaświadczenia wydanego na wniosek Beneficjenta przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (lub inny upoważniony organ, zgodnie z Programem), potwierdzającego przeciętny miesięczny dochód na jednego członka jego gospodarstwa domowego. Dochód ten, nie może przekraczać kwoty:
a) 1 090 zł w gospodarstwie wieloosobowym,
b) 1 526 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
oraz
W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez osobę, która przedstawiła zaświadczenie o przeciętnym miesięcznym dochodzie na jednego członka jej gospodarstwa domowego, roczny jej przychód, z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej za rok kalendarzowy, za który ustalony został przeciętny miesięczny dochód wskazany w zaświadczeniu, nie może przekroczyć dwudziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów obowiązującym w grudniu roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie. ( dla wniosków składanych w 2023 r. – 60 200 zł).
Nie dołączamy nowego zaświadczenia. W przypadku gdy na podstawie dotychczasowego zaświadczenia beneficjent uprawniony będzie do najwyższego poziomu dofinansowania, na wniosek o aneks beneficjenta, wfośigw uwzględni warunki obowiązujące dla nowej wersji Programu.
W przypadku wnioskowania o aneks do umowy z prefinansowaniem na nowe warunki Programu obowiązujące od 3 stycznia 2023 r., zgodnie z załącznikiem nr 1 do Ogłoszenia o zmianie Programu, nie ma potrzeby przedkładania nowego zaświadczenia o dochodach. Zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku o dofinansowanie, w przypadku wypełniania wniosku o aneks do umowy z prefinansowaniem, jeśli data wydania zaświadczenia, jaką należy wpisać w pole F.2.2 jest wcześniejsza niż 3 miesiące od daty składania wniosku o aneks, w pole F.2.2 należy wpisać datę bieżącą.
Wszystkie zmiany warunków umowy o dofinansowanie, w tym również dotacji z prefinansowaniem, wymagają kontaktu z wfośigw oraz zawarcia aneksu do umowy. Możliwa jest rezygnacja z części planowanego zakresu przedsięwzięcia przy zachowaniu warunków Programu.
Od 3 stycznia 2023 r. zmienione zostały zasady prefinansowania przedsięwzięć. Kwota zaliczki wskazana przez wnioskodawcę we wniosku o dofinansowanie płacona na konto wykonawcy nie może być wyższa niż 50% przewidywanej dotacji przypadającej na dany zakres przedsięwzięcia. Następnie po wykonaniu prac, Beneficjent składa wniosek o płatność wraz z wymaganymi dokumentami rozliczeniowymi, w tym potwierdzeniem uregulowania wkładu własnego przez Beneficjenta. Jeśli Beneficjent zapłacił wykonawcy pełną kwotę, wynikającą z faktury końcowej, pozostała część dotacji jest wypłacana na rachunek bankowy Beneficjenta. Jeśli wynagrodzenie wykonawcy nie zostało w całości uregulowane, pozostała część dotacji jest wypłacana na rachunek bankowy wykonawcy.
Nie ma możliwości zmiany warunków umowy o dotację na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego, zawartej do 2.01.2023 r. na nowe warunki Programu.
Można aneksować umowę z wykonawcą, wymaga to jednak aneksowania umowy o dofinansowanie zawartej z wfośigw. Konieczne jest dostarczenie w takim przypadku kopii zaktualizowanej umowy z wykonawcą do wfośigw.
Jeśli wypłacona została już zaliczka na rzecz danego wykonawcy, dodatkowe dofinansowanie wynikające ze zmiany warunków umowy dotacji zostanie wypłacone na podstawie wniosku o płatność rozliczającego zrealizowany zakres przedsięwzięcia.
Tak, jest taka możliwość. Zgodnie z „Zasadami złożenia wniosku o aneks do umowy o dofinansowanie w formie dotacji z prefinansowaniem” stanowiącymi załącznik nr 1 do Ogłoszenia o zmianie Programu, należy wypełnić wniosek o aneks do umowy z prefinansowaniem w GWD oraz załączyć pismo przewodnie, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do Ogłoszenia o zmianie Programu i złożyć go do WFOŚiGW, z którym Beneficjent podpisał umowę o dofinansowanie.
Zmiana warunków umowy skutkuje przejściem na nowe warunki umowy obowiązujące dla obecnej wersji Programu, określone w warunkach umownych we wniosku o aneks, z wyjątkiem postanowień dotyczących:
– okresu realizacji przedsięwzięcia tj. datą złożenia wniosku, do której odnosi się okres kwalifikowalności do dofinansowania kosztów, pozostaje data złożenia pierwszego wniosku o dotację z prefinansowaniem,
– warunku niefinansowania przedsięwzięć zakończonych przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie w formie dotacji z prefinansowaniem.
Wszelkie zmiany umowy o dofinansowanie zawartej przez beneficjenta z wfośigw wymagają formy pisemnej pod rygorem ich nieważności, a dane znajdujące się w treści wniosku o dofinansowanie stanowią część umowy o dofinansowanie. W związku z powyższym, w tym przypadku, aby mógł być zastosowany nowy rachunek bankowy wykonawcy do wypłaty środków, konieczna jest wymiana pisemnych informacji i akceptacji między beneficjentem a wfośigw, jako stron umowy o dofinansowanie.
Warunki dofinansowania określone w umowie o dofinansowanie nie zmieniają się wraz ze zmianą warunków Programu. Jeśli umowa o dotację z prefinansowaniem zawarta została na warunkach Programu obowiązujących do dnia 02.01.2023 r., Beneficjent ma możliwość wystąpienia o zmianę warunków umowy, zgodnie z nowymi warunkami Programu, składając w WFOŚiGW, z którym Beneficjent podpisał umowę o dofinansowanie, wniosek o aneks do umowy z prefinansowaniem wypełniony w GWD wraz z pismem przewodnim, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do Ogłoszenia o zmianie Programu. Szczegóły dotyczące aneksowania takich umów zawarte są w załącznik nr 1 do Ogłoszenia o zmianie Programu oraz w instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie.
Po zawarciu aneksu do umowy z prefinansowaniem (z przejściem na nowe warunki Programu) kwota zaliczki już wypłacona danemu wykonawcy nie zmieni się. Zgodnie z instrukcją wypełniania wniosku o dofinansowanie, wypełniając wiosek o aneks, należy w miejscu wnioskowanej zaliczki wpisać kwotę, która już została wypłacona. Wyższa kwota dotacji po przeliczeniu jej zgodnie z nowymi warunkami Programu, zostanie wypłacona po złożeniu wniosku o płatność i przedstawieniu poniesionych kosztów kwalifikowanych.
Jeżeli umowa o dofinansowanie została zawarta na podstawie wniosku o dofinansowanie złożonego po 03.01.2023 r., a beneficjent zamierza wnioskować o wypłatę dotacji w częściach, nie ma obowiązku rozliczenia kosztów wymiany źródła ciepła w pierwszym wniosku o płatność. Należy jednak podkreślić, że wymiana źródła ciepła jest podstawą do kwalifikacji do dofinansowania innych kosztów w ramach przedsięwzięcia. Obowiązek potwierdzenia likwidacji starego źródła ciepła oraz zakupu i montaż źródła ciepła spełniającego warunki programu musi być spełniony najpóźniej w końcowym wniosku o płatność.
Siłami własnymi można wykonać prace w zakresie:
– instalacji centralnego ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej,
– wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
– ocieplenia przegród budowlanych,
– stolarki okiennej i drzwiowej.
Dla prac w tym zakresie nie dołącza się protokołu odbioru jeżeli prace w tym zakresie były wykonywane siłami własnymi przez Beneficjenta.
Dopuszczone jest także wykonanie montażu źródła ciepła siłami własnymi i podpisanie ww. protokołu przez Beneficjenta, który posiada odpowiednie uprawnienia wynikające z przepisów prawa lub uprawnienia udzielone przez producenta danego urządzenia. Pozostałe dokumenty, które są wymagane do załączenia do wniosku o płatność są wymienione w Instrukcji wypełniania wniosku o płatność w zależności od zakresu przedsięwzięcia.
W przypadku realizacji części prac siłami własnymi wypłata dotacji (po złożeniu wniosku o płatność) będzie poprzedzona kontrolą przed wypłatą środków dotacji najpóźniej na etapie końcowego wniosku o płatność w celu potwierdzenia zgodności realizacji przedsięwzięcia z umową o dofinansowanie, a także prawdziwości informacji i oświadczeń zawartych przez Beneficjenta we wniosku o dofinansowanie oraz wniosku/wnioskach o płatność.
Oświadczenie o dokonaniu zapłaty może być podpisane zarówno przez Beneficjenta jak również przez wykonawcę. Konieczne jest aby na oświadczeniu znalazły się co najmniej informacje dotyczące:
– dokładnego wskazania faktury – jej numeru, tak aby łatwo można było powiązać fakturę z potwierdzeniem jej opłacenia
– terminu dokonania płatności na rzecz wykonawcy,
– kwoty, jaka została zapłacona na rzecz wykonawcy.
Wszystkie zmiany umowy o dofinansowanie, zgodnie z jej zapisami wymagają formy pisemnej, beneficjent rezygnując z części zakresu rzeczowego objętego umową powinien pisemnie poinformować o tym fakcie wfośigw, z którym zawarł umowę (może to zrobić np. jednocześnie składając wniosek o płatność na zmieniony zakres). Jeżeli rezygnacja z części zakresu przedsięwzięcia nie narusza warunków programu oraz warunków umowy, wfośigw wyrazi zgodę na taką zmianę, o czym beneficjent zostanie poinformowany w formie pisemnie. Należy pamiętać, że nie wszystkie zmiany są możliwe np. nie ma możliwości rezygnacji z wymiany źródła ciepła jeżeli na etapie wniosku o dofinansowanie wskazano taką konieczność, ponieważ źródło ciepła jest podstawą do kwalifikowania pozostałych kosztów w ramach przedsięwzięcia.
Załączniki, które są wymagane do wniosku o płatność zależą od zakresu przedsięwzięcia, które jest realizowane w ramach umowy o dofinansowanie. Szczegółowe informacje na temat załączników i ich wymagalności oraz tego co powinny zawierać są wskazane w Instrukcji wypełniania wniosku o płatność. Lista podstawowych możliwych załączników jest wskazana poniżej.
1) Dokument potwierdzający likwidację/trwałe wyłączenie z użytku źródła ciepła na paliwo stałe,
2) Dokumenty zakupu – faktury lub inne dokumenty księgowe (wystawione na Beneficjenta lub wspólnie na Beneficjenta i jego małżonka),
3) Dokumenty lub oświadczenie Beneficjenta potwierdzające dokonanie zapłaty na rzecz wykonawcy lub sprzedawcy,
4) Karta produktu,
5) Dokument potwierdzający spełnienie wymagań technicznych WT2021,
6) Etykieta energetyczna potwierdzająca spełnienie wymagań technicznych,
7) Certyfikat/świadectwo potwierdzające spełnienie wymogów dotyczących ekoprojektu (ecodesign) dla źródła ciepła na paliwo stałe,
8) Certyfikat europejskiego znaku jakości „Solar Keymark” wraz z załącznikiem technicznym lub certyfikat równoważny,
9) Protokoły odbioru,
10) Dokument podsumowujący audyt energetyczny na obowiązującym wzorze jako plik typu .xls (excel) oraz w wersji zawierającego podpis audytora,
11) Wystawione na Beneficjenta zaświadczenie Operatora Sieci Dystrybucyjnej potwierdzające montaż licznika wraz z numerem Punktu Poboru Energii opatrzonego pieczęcią firmową oraz czytelnym podpisem lub umowy kompleksowej regulującej kwestie związane z wprowadzaniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalcji, której stronami są Beneficjent i Operator Sieci Dystrybucyjnej.
W razie konieczności WFOŚiGW może wezwać Beneficjenta do przekazania innych dokumentów lub dodatkowych wyjaśnień, może to nastąpić tylko w przypadku gdy są one niezbędne do podjęcia decyzji o wypłacie dotacji.
Beneficjent powinien korzystać ze wzorów dokumentów obowiązujących dla tej wersji Programu, zgodnie z którą zawarł umowę o dofinansowanie – czyli zgodną z terminem złożenia wniosku o dofinansowanie. W przypadku wskazanym w pytaniu powinien korzystać z dokumentów programowych dla wersji Programu obowiązującej przed 03.01.2023 r. Podstawowe dokumenty programowe obowiązujące dla poszczególnych wersji Programu (zależnie od daty złożenia wniosku) dostępne są na stronie https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-programu-czyste-powietrze
Jako dokumenty zakupu do wniosku o płatność można załączać kopie faktur lub innych równoważnych dokumentów księgowych, potwierdzających nabycie materiałów, urządzeń lub usług.
Dokumenty zakupu, powinny zawierać dane identyfikujące zakupione i zamontowane urządzenia, materiały, wyroby (np. producent, nazwa, model). Do dofinansowania mogą być zaliczone tylko koszty kwalifikowane zgodne z załącznikiem 2, 2a lub 2b oraz zgodne z warunkami Programu – dokumenty zakupu mogą obejmować zarówno koszty kwalifikowane jak i koszty niekwalifikowane, ale muszą być one identyfikowalne. Kosztów niekwalifikowanych nie należy wpisywać do wniosku o płatność. Dokument zakupu, który obejmuje koszty z więcej niż jednej kategorii (np. jednocześnie stolarka okienna i stolarka drzwiowa), należy we wniosku o płatność wpisać dla każdej z nich oddzielnie wpisując w danej tabeli wyodrębnionej we wniosku o płatność, koszty dotyczące danej kategorii kosztu kwalifikowanego.
Do wniosku o wypłatę dofinansowania można załączyć rachunek za usługę bez kosztów VAT. Jeśli dokument zakupu zawiera koszt VATu równy „0,00”, lub podmiot wystawiający fakturę jest zwolniony z VAT, we wniosku o płatność w polach dla kosztu netto i brutto należy podać tę samą kwotę.
Do wniosku o płatność Beneficjent wpisuje tylko faktury końcowe i faktury korygujące (jeżeli zostały wystawione) lub inne równoważne dokumenty księgowe, potwierdzające nabycie materiałów, urządzeń lub usług. Nie wpisuje się faktur zaliczkowych, które nie są fakturami końcowymi.
Do dofinansowania dopuszcza się dokumenty zakupu wystawione na Beneficjenta lub na Beneficjenta i jego małżonka wspólnie.
Pozostała część dofinansowania z prefinansowaniem przypadającego na zakres przedsięwzięcia wynikający z umowy zawartej przez beneficjenta z wykonawcą jest wypłacana po zrealizowaniu zakresu tej umowy w terminie 30 dni od daty wpływu do wfośigw kompletnego i prawidłowo wypełnionego wniosku o płatność wraz z wymaganymi dokumentami. Niekompletny lub nieprawidłowo wypełniony wniosek o płatność może powodować wydłużenie terminu na jego ocenę i wypłatę dotacji. Obowiązek złożenia wniosku o płatność leży po stronie beneficjenta.
Druga część prefinansowania, analogicznie jak zaliczka, wypłacana jest bezpośrednio na rachunek wykonawcy, jednak w przypadku opłacenia wynagrodzenia wykonawcy przez Beneficjenta, dotacja będzie wypłacona bezpośrednio na rachunek bankowy Beneficjenta.
W Programie Czyste Powietrze nie zostało zapisane żadne ograniczenie związane z wyborem wykonawcy, jednak wykonanie robót budowlanych przez Beneficjenta prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą lub prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, w ramach jego przedsięwzięcia nie będzie stanowiło kosztu kwalifikowanego w Programie.
W świetle Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży, dostawy czy świadczenia usług jest czynnością prawną dwustronną, czyli taką, w której udział biorą dwie strony. Przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Umowa to źródło zobowiązania, a zobowiązanie to stosunek prawny polegający na tym, że jedna osoba (wierzyciel) jest uprawniona do żądania spełnienia świadczenia, natomiast druga (dłużnik) jest obowiązana to świadczenie spełnić. Na gruncie prawa cywilnego świadczenie na własną rzecz nie jest usługą.
Złożenie kolejnego wniosku o dofinansowanie jest możliwe dopiero po zakończeniu przedsięwzięcia objętego wcześniejszą umową, czyli po wypłaceniu dotacji na podstawie końcowego wniosku o płatność dla przedsięwzięcia objętego wcześniejszą umową. Jeżeli Beneficjent podpisał umowę o dofinansowanie, ale nie poniósł jeszcze żadnych kosztów, lub poniósł koszty ale jeszcze dotacja nie został wypłacona, może wystąpić do wfośigw z prośbą o rozwiązanie umowy o dofinansowanie. Po rozwiązaniu umowy może złożyć kolejny wniosek o dofinansowanie. W przypadku już poniesionych kosztów beneficjent przed podjęciem decyzji o rozwiązaniu umowy, powinien sprawdzić, czy po złożeniu nowego wniosku o dofinansowanie nadal będzie spełniał warunki Programu oraz czy dowody zakupu, które posiada, mieszczą się w terminie kwalifikowalności, który będzie ustalany w odniesieniu do daty złożenia nowego wniosku o dofinansowanie. Należy także pamiętać, że w ramach dotacji z prefinansowaniem oraz dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu nie ma możliwości kwalifikowania kosztów dla przedsięwzięć zakończonych przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie.
Na jeden budynek/lokal mieszkalny może zostać udzielona i wypłacona dotacja na podstawie maksymalnie dwóch wniosków o dofinansowanie, z wyjątkiem przedsięwzięcia z kompleksową termomodernizacją. Nie wlicza się do tej liczby wniosków, na podstawie których udzielono i wypłacono dofinansowanie w wersjach Programu obowiązujących do 14.05.2020 r. Kolejny wniosek o dofinansowanie może zostać złożony na inne koszty kwalifikowane niż dofinansowane wcześniejszą dotacją/wcześniejszymi dotacjami, pod warunkiem zakończenia i rozliczenia wcześniejszego przedsięwzięcia/wcześniejszych przedsięwzięć.
Dotacja do przedsięwzięcia z kompleksową termomodernizacją w rozumieniu ust. 9.2.2 pkt 3 Programu priorytetowego Czyste Powietrze może być udzielona i wypłacona na dany budynek/lokal mieszkalny wyłącznie w ramach jednego wniosku o dofinansowanie. Po zrealizowaniu przedsięwzięcia z kompleksową termomodernizacją i wypłacie dotacji w tym zakresie, nie ma możliwości składania kolejnego wniosku o dofinansowanie w ramach Programu.
W Części 3 Programu przeznaczonej dla Beneficjentów uprawnionych do najwyższego poziomu dofinansowania, celem potwierdzenia spełnienia warunków Programu Beneficjent przedstawia zaświadczenia potwierdzające przeciętny miesięczny dochód na jednego członka w jego gospodarstwie domowym lub zaświadczenie potwierdzające, że ma ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Posiadanie prawa do otrzymywania jednego z wyżej wymienionych zasiłków przez innego członka gospodarstwa domowego niż wnioskodawca nie potwierdza spełnienia warunków programu. Beneficjent powinien do wniosku o dofinansowanie złożyć albo jedno albo drugie zaświadczenie. Nie ma obowiązku składania obydwu.
Data wpływu wniosku o dofinansowanie powinna być zgodna z rzeczywistą datą wpływu tego wniosku do Gminy, jest ona potwierdzana stemplem kancelaryjnym i powinna być jednakowa. Numer wniosku również powinien być zgodny z numerem nadawanym przez Gminę. Formularz wniosku o dofinansowanie w GWD może być modyfikowany do czasu jego podpisania, konieczne jest doprowadzenie do zgodności tych dat.
Od zmiany Programu, która nastąpiła w dniu 03.01.2023 r. wszystkie wnioski o dofinansowanie muszą być wypełnione w GWD zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku o dofinansowanie. Nie ma już możliwości składania wniosków o dofinansowanie przez Portal Beneficjenta.
Wniosek o dofinansowanie może zostać złożony przez Pełnomocnika Wnioskodawcy w przypadku dotacji. W przypadku wniosku o dotację z prefinansowaniem w roli pełnomocnika nie może występować wykonawca, z którym wnioskodawca podpisuje umowę na realizację zakresu przedsięwzięcia z prefinansowaniem.
W przypadku wskazanym w pytaniu termin kwalifikowalności kosztów jest liczony w odniesieniu do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie w gminie (maksymalnie 6 miesięcy wstecz). Potwierdzeniem tej daty jest stempel kancelaryjny gminy na wniosku o dofinansowanie. Ewentualne korekty wniosku o dofinansowanie nie zmieniają daty jego złożenia.
Do dofinansowania w ramach Programu „Czyste powietrze” kwalifikują się wszystkie osoby fizyczne będące właścicielami /współwłaścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą. Dochód roczny beneficjenta programu nie może przekroczyć kwoty 135 000 zł. Rolnicy spełniający powyższe kryteria również mogą skorzystać z programu. Sposób wyliczenia wysokości dochodu z gospodarstwa rolnego opisany jest w Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie.
Uwaga: kolejne pytania i odpowiedzi będą przygotowywane i załączane sukcesywnie.