Rekuperator, czyli czysty zysk
W domu energooszczędnym nie mogą mieć miejsca niekontrolowane straty ciepła. Aby zminimalizować zapotrzebowanie na energię w budynku jednorodzinnym, należy zamienić wentylację grawitacyjną na mechaniczną z rekuperatorem.Naturalna wentylacja, czyli grawitacyjna, to tradycyjne rozwiązanie w budownictwie jednorodzinnym. Nie wymaga zasilania energią elektryczną, ponieważ wykorzystuje siłę wyporu powstającą w wyniku różnicy temperatur w budynku i poza nim. Powoduje, że świeże, chłodniejsze powietrze napływa do wnętrza i wypycha cieplejsze, „zużyte” na zewnątrz. Niestety okresowo może być ona nieskuteczna. Mała różnica temperatur wewnątrz domu i poza nim ogranicza wymianę powietrza lub powoduje jej ustanie. Również źle konserwowane przewody wentylacyjne mogą bardzo osłabiać cyrkulację i np. powodować nadmierne zawilgocenie w pomieszczeniach mieszkalnych. Z tego względu warto zdecydować się na instalację wspomaganą mechanicznie, która wymusza ciągły ruch powietrza. Optymalna będzie wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła, czyli rekuperatorem. Zapewnia ona odpowiedni mikroklimat w budynku (stały napływ świeżego powietrza i usuwanie nadmiaru wilgoci), a także zmniejsza zapotrzebowanie na energię konieczną do ogrzewania pomieszczeń.
Wielofunkcyjny rekuperator
Rekuperator odzyskuje ciepło z powietrza wywiewanego na zewnątrz budynku i wykorzystuje je do ogrzewania napływającego do środka. Dzięki temu oszczędzamy część (już raz wydatkowanej) energii grzewczej. Dodatkowo urządzenie umożliwia uzdatnianie powietrza napływającego do domu. Jest w stanie nie tylko je ogrzać, ale pozbawić zanieczyszczeń oraz alergenów, nawilżyć, a nawet ochłodzić w czasie upałów. Ponieważ rekuperator pełni funkcję precyzyjnego sterownika wentylacją, zapewnia kontrolę ilości wymienianego powietrza. Jego praca jest niezależna od warunków atmosferycznych i zmieniającej się pogody. Dzięki temu mamy zawsze sprawny napływ i wypływ powietrza na zewnątrz. Ze względu na to, że nawiewane powietrze jest ogrzewane dzięki odzyskanemu ciepłu, nie odczuwamy chłodnego przeciągu we wnętrzach, co jest charakterystyczne przy tradycyjnej wentylacji. Zalety rekuperatora sprawiają, że ten typ instalacji zapewnia pełen komfort użytkowy.
Jak wygląda instalacja z rekuperatorem
Instalację wentylacji z odzyskiem ciepła warto zaplanować w domu, w którym prowadzimy działania termomodernizacyjne. W pierwszej kolejności dlatego, że praca rekuperatora jest skuteczna jedynie w budynku szczelnym, z dobrą izolacją termiczną (wówczas straty ciepła w domu można zmniejszyć o co najmniej 25% w porównaniu do budynku z wentylacją grawitacyjną). Ponadto wentylacja wymuszona wymaga przeprowadzenia przewodów wentylacyjnych w większości pomieszczeń. Instalacja mechaniczna z rekuperatorem zbudowana jest z dwóch rodzajów wentylatorów: jedne są nawiewne, drugie wywiewne. Do nich dołącza się przewody doprowadzone do pomieszczeń (w każdym po dwa: nawiewny i wywiewny). Najczęściej obudowuje się je lekką konstrukcją z płyt gipsowo-kartonowych, dzięki czemu są zamaskowane. Przewody dochodzą do rekuperatora, który pełni funkcję centrali sterującej wszystkimi funkcjami instalacji (wentylator, ogrzewacz, filtr, nawilżacz).
Urządzenie umieszcza się najczęściej w kotłowni, piwnicy lub na nieużytkowym poddaszu (jego praca jest dość głośna). W pomieszczeniu, w którym zainstalujemy rekuperator, konieczny jest odpływ kanalizacyjny dla wody skraplającej się w wymienniku (miejsce wymiany ciepła między wywiewanym a nawiewanym powietrzem).
Odprowadzenie i doprowadzenie powietrza
Nowa instalacja wentylacji wymuszonej z odzyskiem ciepła nie korzysta z tradycyjnych nawiewników w ścianach zewnętrznych pomieszczeń, ani z tych montowanych przy ramach okiennych. Jedynym doprowadzającym świeże powietrze do wnętrza jest przewód czerpny. Jego wlot montuje się na elewacji. Doprowadza on powietrze do rekuperatora. Stąd wychodzą przewody wentylacyjne dochodzące do pomieszczeń. Tłoczą świeże powietrze przez kratki wentylacyjne lub anemostaty (ukierunkowują nawiewane powietrze tak, by jego strumień nie był nieprzyjemny dla domowników). Następnie powietrze, które ma zostać usunięte, zasysane jest przez kratki lub anemostaty wywiewne (zamontowane w ścianach analogicznie do wylotów wentylacji grawitacyjnej) i dochodzi do rekuperatora. Po odzyskaniu ciepła, zużyte i ochłodzone powietrze usuwane jest na zewnątrz przez tak zwaną wyrzutnię. Jest ona montowana na dachu lub elewacji. Odległość czerpni od wyrzutni musi być na tyle duża, aby uniemożliwiała zasysanie do wnętrza odprowadzanego powietrza.
Na zamianę wentylacji grawitacyjnej na mechaniczną nawiewno-wywiewną z rekuperacją możemy uzyskać dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze” lub ulgę termomodernizacyjną.